Hoofdschudden bij paarden kan allerlei variërende oorzaken hebben. Van normaal paardengedrag tot aan complexe aandoeningen en uitingen van heftige pijnen. Als je dit ziet bij jouw paard, dan wil je dus weten: 'Waarom schudt mijn paard met zijn hoofd?' en in dit artikel neem ik je mee in de verschillende manieren van schudden en de verschillende oorzaken daarvan.

In principe is hoofdschudden iets wat onderdeel uitmaakt van 'normaal' paardengedrag! Denk bijvoorbeeld maar eens aan hoe een paard schudt met zijn hoofd om vliegen te verjagen. Dat is dus heel normaal en onschuldig. Maar er zijn dus ook andere manieren waarop jouw paard met zijn hoofd kan schudden, die soms iets minder onschuldig zijn.  Hoofdschudden kan namelijk ook een signaal zijn van pijn of  ongemak ergens in het lichaam. En er zijn zelfs vormen van schudden wat dan weer uitingen zijn van zenuwpijn!

1. Normaal paardengedrag

2. Schudden vanuit ongemak (bewust aangestuurde beweging)

3. Ongecontroleerde tic (ziet eruit als of een paard stroomstoten krijgt)

Zoals je ziet zijn er veel variabelen binnen de drie redenen dat een paard schudt met zijn hoofd. Dus dat geeft meer dan genoeg reden om toch ook nog eens in te gaan zoomen op de verschillende manieren waarop een paard kan hoofdschudden.

De manier om onderscheid te kunnen maken in de oorzaak achter het schudden, zit hem voornamelijk in de manier van schudden. Wanneer een paard zijn hoofd schud om bijvoorbeeld een vlieg te verjaren, dan ziet dit er anders uit dan een paard dat bijv. lijdt aan het headshaking-syndroom.

Het eerste onderscheid die je wilt maken is of het om een manier van schudden gaat die het paard bewust maakt of onbewust maakt. Om in het voorbeeld te blijven van het verjagen van een vlieg, gaat het om een bewust aangestuurde manier van schudden. Wanneer een paard lijdt aan het headshaking-syndroom dan ziet dit eruit alsof het paard een stroomstoot toegediend krijgt. 

Laten we die verschillende manieren eens onder de loep gaan nemen. Op die manier krijg je meer inzicht in de manier waarop jouw paard met zijn hoofd schudt. Want je wil er natuurlijk niet later achter komen, dat dit altijd die tijd al een signaal was waarop jouw paard aangaf dat er iets niet goed was!

Hoofdschudden

Je paard stuurt deze beweging bewust aan om bijvoorbeeld vliegen te verjagen, of als er een plukje manen niet lekker zit. In dit geval gaat het om normaal paardengedrag. De beweging kan zowel omhoog als omlaag zijn als van links naar rechts. En soms zelfs gecombineerd. 

Gooien met het hoofd

Je paard gooit echt met zijn hele hoofd en hals. Dit kan zijn op verschillende momenten zoals bijvoorbeeld in de box, dat zodra je paard je ziet of zijn vrienden naar buiten gaan dat hij begint met zijn hoofd te gooien. In dat geval gaat het om ongeduld, wat vervelend kan zijn, maar wel valt onder normaal paardengedrag.

Daarnaast kan het zo zijn dat jouw paard begint te gooien met het hoofd tijdens een training of buitenrit. In dat geval valt het niet onder normaal paardengedrag, maar onder een uiting van ongemak of lichamelijke pijn.  Dit is dus een uiting die je serieus wilt nemen, want dit kan een teken zijn van bijvoorbeeld hoofdpijn maar ook ongemak elders in het lichaam. 

Cirkelen

Wanneer je paard begint te cirkelen met zijn hoofd dan is dit een bewust aangestuurde beweging. Veel paarden maken deze beweging bewust om aandacht te trekken of om hun ongeduld te tonen.  De oorzaak hiervan is vaak vrij onschuldig maar mocht je dit op andere momenten zien, dan wil je dit toch wel goed monitoren. 

Headbangen

Je paard gooit op een ritmische manier met zijn hoofd en hals, en daar is niets tussen te krijgen. Dit is een duidelijke uiting van ongemak. Veel paarden doen dit om zichzelf af te lijden van een onderliggende pijn. De oorzaak hiervan kan zich overal in het lichaam bevinden, en daarom is het belangrijk om te monitoren op welke momenten jouw paard dit voornamelijk doet. 

Zwieren

De meest onschuldige vorm van hoofdschudden is wanneer een paard een zijwaartse zwierbeweging maakt. Een paard doet dit vaak op momenten dat hij iets of iemand uitdaagt of in een jolige bui. Je ziet dit vaak maar een enkele keer gebeuren dat je paard zo met zijn hoofd zwiert. En dit is volkomen normaal paardengedrag. Niets om je zorgen over te maken dus. 

Tics 

Dit ziet eruit alsof een paard een stroomstoot toegediend krijgt. Je paard schudt op een ongecontroleerde (niet bewust aangestuurde) manier met zijn hoofd. Dit kan zowel omhoog als omlaag zijn, als opzij. De bewegingen zijn vaak vliegensvlug en kunnen variëren van klein tot heel groot en op verschillende momenten. Het éne paard vertoond dit juist op stal, terwijl de andere het enkel in de training heeft of bijv. tijdens het voorjaar. Belangrijk om je te realiseren dat dit een uiting is van een kortsluiting in het zenuwstelsel. Dit kan worden veroorzaakt door zenuwpijn, zenuwbeklemming/beschadiging of verkalkingen. De kans is aanwezig dat jouw paard lijdt aan het headshaking-syndroom.

Als je dit herkent (of je twijfelt) dan wil ik je aanmoedigen om mijn gratis Headshaking Check te doen. Daarin neem ik je mee langs verschillende voorbeelden, en krijg je duidelijkheid over het schudden van je paard! Daarnaast geef ik je nog allerlei extra tips over wat jij nu het beste kunt doen voor je paard. Je kunt je onderaan deze pagina daarvoor aanmelden.

"Niet ieder paard dat schudt met zijn hoofd, is meteen een headshaker!"

Ieder paard schud wel eens met zijn/haar hoofd. Waar dit bij de één is vanwege een jolige bui of een pluk manen die even niet lekker zit kan dit bij een ander geval zo zijn dat dit voortkomt uit een zenuwblokkade of zenuwschade.

Zodra je paard een paar keer schud als hij/zij in een jolige bui is en daarmee het hoofd een keer opzij gooit dan maakt dat je paard nog geen headshaker. Sterker nog, dit is volkomen normaal paardengedrag.

Ook kan het zo zijn dat je jouw paard ziet schudden vanwege vliegjes of mugjes. Ook dat wil nog niet direct zeggen dat jouw paard een headshaker is. Natuurlijk heb je zeker paarden met het headshaking-syndroom die erg heftig kunnen reageren op vliegen. Vliegen kunnen nu eenmaal erg irritant zijn waardoor paarden gaan schudden omdat dit soms de enige manier is om hier vanaf te komen. Maar zeg nu eens zelf, hoe zou jij reageren als heel je hoofd vol zat met allerlei vliegen?

Verkeerde diagnose.

Wanneer je het woord 'headshaking' letterlijk vertaald naar het Nederlands dan is dat een breed en ongrijpbaar begrip. Ik merk dat dit nogal eens leidt tot verwarring en verkeerde diagnoses bij paarden. Gelukkig is niet ieder paard dat schud met zijn/haar hoofd is per definitie een paard met het headshaking-syndroom. Dus het maken van onderscheid in de manier waarop een paard schud is super belangrijk.

Toch kom ik in de praktijk nog heel veel tegen dat het label 'Headshaker' verkeerd gebruikt wordt. En dat zorgt er jammer genoeg voor dat veel mensen nooit tot een échte oplossing kunnen komen. Want als je al niet weet wat de klachten van je paard veroorzaakt,  hoe kom je dan aan een blijvende oplossing?!

Niet!

En dat is zonde! Het kost niet alleen veel kostbare tijd, waarin een paard nog steeds lijdt. Maar ook nog eens bakken met geld aan allerlei uitprobeersels en zorgt bij eigenaren voor veel frustratie!

Inmiddels hoop ik dat je een beeld gekregen hebt van de verschillende redenen waarom een paard kan schudden met zijn hoofd. De enige manier waarop je daarachter komt is door het maken van onderscheid in de manier van schudden. En vervolgens te gaan kijken naar het type beweging en de situatie. Mocht je na het lezen van dit artikel toch nog twijfelen, dan is het zeker aan te raden om je hieronder (gratis) aan te melden voor de Headshaking Check!